BIM – နမူနာပံုစံအသစ္

ပံု ၁ – Nanyang နည္းပညာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေဆာင္ ခန္းမမ်ား၊ စင္ကာပူ၏ 3D BIM ပံုစံငယ္
ကိုးကားခ်က္ (၁)၊ P & T Consultants PTE Ltd. ၏ ျပသမႈ

အေဆာက္အဦး အခ်က္အလက္ဆိုင္ရာ ပံုစံငယ္ျပဳလုပ္ျခင္း (BIM) သည္ ပံုစံငယ္ျပဳလုပ္ျခင္း နည္းပညာတစ္ရပ္ ျဖစ္၍ အေဆာက္အဦး ပံုစံငယ္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ အသိေပးဆက္သြယ္ျခင္းႏွင့္ ဆန္းစစ္ေလ့လာျခင္း စသည္တို႔ကို ေဆာင္႐ြက္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္သည္။ BIM သည္ ေခတ္မီဗိသုကာပံုစံ၊ စက္မႈပညာရပ္ႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး (AEC) တြင္ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္သူမ်ား အားလံုးအတြက္ တန္ဖိုးျမင့္မားသည့္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားစြာ ႐ွိပါသည္။ BIM သည္ ေဆာက္လုပ္ေရးတြင္ သမုိင္းတြင္သည့္ စံနမူနာအေျခအေန ေျပာင္းလဲျခင္း၏ အစျပဳနိဒါန္းျဖစ္ေၾကာင္း ကြ်မ္းက်င္ပညာ႐ွင္မ်ားစြာမွ လက္ခံထားၾကပါသည္။

အစဥ္အလာအားျဖင့္ AEC လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပိုင္းျခားထားၿပီး 2D drawings ကို အသံုးျပဳေသာဆက္သြယ္ေရးအေပၚ မူတည္ပါသည္။ အဆိုပါ ဆက္သြယ္ေရးတြင္ အဓိကအားျဖင့္ အခ်က္အလက္ေပးပို႔မႈ နည္းပါးျခင္းေၾကာင္း ေမွ်ာ္မွန္းမထားေသာ ေငြေၾကးကုန္က်မႈမ်ားႏွင့္ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ားေၾကာင့္ အျမင္ကြဲလြဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစေသာ အမွားအယြင္းမ်ားႏွင့္ ခ်န္လွပ္ထားမႈမ်ား စသည့္အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ားစြာ ႐ွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ အပူစြမ္းအင္ ဖယ္႐ွားသည့္ ဝန္ကို တြက္ခ်က္ျခင္း (cooling load calculations)၊ BQ စရိတ္ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား၊ MEP ေပါင္းစည္းမႈ စသည္ ကဲ့သို႔ေသာ 2D အသံုးျပဳ ဆက္သြယ္ေရးမွ အလားအလာ႐ွိေသာ ဒီဇိုင္းတစ္ခုကို အကဲျဖတ္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ထုတ္ေပးရန္ အခ်ိန္ႏွင့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားစြာ လိုအပ္ပါသည္။ CFD မွတဆင့္ ေလစီးေၾကာင္း အကဲျဖတ္ျခင္း စသည့္ ေခတ္မွီ စိစစ္ေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ားကို ႀကိဳးပမ္းခ်ိန္တြင္ အေျခအေနကို ပိုမိုဆိုး႐ြားေစပါသည္။ ဒီဇိုင္းတြင္ အေရးႀကီးသည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ အလြန္ေနာက္က်ေနၿပီျဖစ္ေသာအခါ ထိုစိစစ္ေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းဒီဇိုင္းတြင္ အေလ်ာ့အတင္းျပဳလုပ္၍ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ရန္ မၾကာခဏ ျပဳလုပ္ရတတ္သည္။ ဤခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ား ႐ွိျခင္းႏွင့္ ေခတ္မွီ AEC လုပ္ငန္း အသြားအလာ၏ အဓိကက်သည့္ အပိုင္းတစ္ပိုင္းအေနျဖင့္ BIM နည္းပညာ တည္႐ွိျခင္းသည္ ပိုမို၍ တြန္းအားေပးပါသည္။

Figure 2: A diagram representing an AEC project team and the typical organizational boundaries. Reference: [1]

ပံု ၂ – AEC စီမံခ်က္အဖြဲ႕ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းဆုိင္ရာ နယ္နိမိတ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ကားခ်ပ္။ ကိုးကားခ်က္ (၁)

Design/ Engineer Organization – ဒီဇိုင္း/အင္ဂ်င္နီယာအဖြဲ႕အစည္း
Architect Designer/ Structural Engineer – ဗိသုကာဒီဇိုင္းပညာ႐ွင္/ တည္ေဆာက္မႈဆိုင္ရာ အင္ဂ်င္နီယာ
Construction Manager – ေဆာက္လုပ္ေရးမန္ေနဂ်ာ
Owner Organization – ပိုင္႐ွင္အဖြဲ႕အစည္း
Owner – ပိုင္႐ွင္
Facility Users – အေထာက္အပံ့ အသံုးျပဳသူမ်ား
Facility Managers – ေထာက္ပံ့ေရး မန္ေနဂ်ားမ်ား
Scheduler – အစီအစဥ္ေရးဆြဲသူ
Estimator – ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္သူ
Building Organization – အေဆာက္အဦးအဖြဲ႕အစည္း
Contractor – ကန္ထ႐ိုက္တာ
Subcontractor – တဆင့္ခံကန္ထ႐ိုက္တာ
Fabricator – ဖန္တီးထုတ္လုပ္သူ
Manufacturer Supplier – အေထာက္အပံ့ေပးသူ
Subcontractor Organizations – တဆင့္ခံကန္ထ႐ိုက္တာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား
Outside Organizations (not typically part of AEC team, but sometimes participants in meetings)
ျပင္ပအဖြဲ႕အစည္းမ်ား (AEC အဖြဲ႕မဟုတ္ေသာ္လည္း တစ္ခါတရံ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ တက္ေရာက္သူမ်ား)
Community – အဖြဲ႕အစည္း
Insurer – အာမခံကုမၸဏီ
Financial – ဘ႑ာေရး
Government Agencies – အစိုးရဌာနမ်ား

BIM ၏ အဓိကတည္ေထာင္သူ တစ္ဦးသည္ Georgia Institute of Technology (Georgia နည္းပညာတကၠသိုလ္) ၏ Dr. Charles Eastman ျဖစ္သည္။ သူသည္ ဤနယ္ပယ္တြင္ ေ႐ွ႕ေျပးေဆာင္႐ြက္သူ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဤဘာသာရပ္အေၾကာင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေရးသားခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္ကတည္းမွ Processing power တြင္ တိုးတက္လာျခင္းႏွင့္အတူ ပံုစံငယ္၏ ပံုသဏၭာန္ကို ေျပာင္းလဲႏိုင္မႈ စြမ္းရည္ (parametric modeling)၊ စံႏႈန္းအခ်က္အလက္မ်ား (data standards) ႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ား လဲလွယ္ႏိုင္သည့္ စြမ္းရည္စနစ္ (data interoperability) (အမ်ားစုသည္ BIM တည္ေထာင္သူမ်ားမွ တီထြင္ဖန္တီးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။) တို႔သည္ ယေန႔တြင္ BIM ပလက္ေဖာင္းမ်ားကို ျပည့္စံုအသံုးဝင္သည့္ စနစ္မ်ား ျဖစ္လာေစရန္ ေဆာင္႐ြက္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ BIM နည္းပညာႏွင့္အတူ ဒီဇိုင္း၏ အဆင့္အသီးသီးကို ပံ့ပိုးေပးေသာ အေဆာက္အဦးတစ္ခု၏ တိက်မွန္ကန္သည့္ ပံုစံငယ္မ်ားကို ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းလမ္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ပါသည္။ တည္ေဆာက္ေရးတစ္ေလွ်ာက္လံုး ေဆာင္႐ြက္ခ်က္အားလံုးကို ပံ့ပိုးရန္ လိုအပ္သည့္ ဂ်ီဩေမႀတီႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ထိုကြန္ပ်ဴတာပံုစံငယ္မ်ားက ထိန္းသိမ္းေပးထားသည္။

BIM ၏ အႀကီးမားဆံုး အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားမွ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။

• လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္သူမ်ား (ပိုင္႐ွင္မ်ား၊ ဒီဇိုင္းပညာ႐ွင္မ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ ကန္ထ႐ိုက္တာမ်ား၊ တဆင့္ခံ ကန္ထ႐ိုက္တာမ်ား၊ ဗိသုကာပညာ႐ွင္မ်ား) အားလံုးအတြက္ အသားတင္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားႏွင့္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ပိုမိုေလ်ာ့က်ျခင္း။
• ဒီဇိုင္းပညာ႐ွင္မွ ပိုမိုတိက်စြာ အကဲျဖတ္တြက္ခ်က္ႏိုင္ရန္ အေသးစိတ္က်သည့္ ပံုစံတစ္ခု မထုတ္ေပးမီတြင္ ပံု/ကားခ်ပ္ျဖင့္ သ႐ုပ္ေဖာ္ထားသည့္ ပံုစံတစ္ခု တည္ေဆာက္ျခင္း။
• အခ်က္အလက္မ်ားအား အလြယ္တကူ ျပန္လည္ထုတ္ယူႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္မႈ တိုးတက္ျခင္း။
• ေဆာက္လုပ္ေရး မွတ္တမ္းမ်ားအား ညႇိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ တုိးတက္ျခင္း။
• ေဆာက္လုပ္သည့္ အခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္းႏွင့္ အစီအစဥ္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား မ႐ွိေစဘဲ တည္ေဆာက္ေရးတြင္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ျခင္း။
• မည္သည့္အခ်ိန္တြင္မဆို တစ္သမတ္တည္းျဖစ္ၿပီး တိက်ေသခ်ာေသာ 2D drawings မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္သည့္ စြမ္းရည္။
• စီမံခ်က္ ၿပီးေျမာက္မႈႏႈန္း တိုးတက္လာျခင္း။

ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္မႈႏွင့္ ေဈးၿပိဳင္ကမ္းလွမ္းမႈမ်ား (ပိုမိုျမန္ဆန္စြာ BQ ထုတ္ေပးျခင္း) အတြက္ လိုအပ္သည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းႏွင့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား ကဲ့သို႔ေသာ အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို သတ္မွတ္ေပးျခင္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေပးျခင္း။

ပံု ၃ – အေဆာက္အဦးတစ္ခု၏ စက္ဝန္းအေပၚ BIM အသံုးျပဳသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ေရးဆြဲမႈမ်ားအၾကား အရည္အခ်င္း အခ်က္အလက္ ႏႈိင္းယွဥ္မႈ။ ကိုးကားခ်က္ (၁)

Value of facility documentation – ေထာက္ပံ့မႈ အေထာက္အထား တန္ဖိုး
Feasibility – ျဖစ္ႏိုင္ေျခ
Loss of value due to handover, recreation of information – လႊဲေျပာင္းျခင္း၊ အခ်က္အလက္ ျပန္လည္ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ တန္ဖိုးဆံုး႐ႈံးျခင္း။
Design – ဒီဇိုင္း
Collaborative BIM-based delivery process – BIM အသံုးျပဳသည့္ ေဆာင္႐ြက္မႈလုပ္ငန္းစဥ္
Construction – ေဆာက္လုပ္မႈ
Traditional design-bid-build, paper-based process – အစဥ္အလာအတိုင္း ဒီဇိုင္း တင္ဒါေခၚယူျခင္း၊ စာ႐ြက္အသံုးျပဳ လုပ္ငန္းစဥ္
Facility Startup – တည္ေဆာက္ေရး စတင္ေဆာင္႐ြက္မႈ
Setup of facility management database – တည္ေဆာက္ေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ ေဒတာေဘ့စ္အား တည္ေဆာက္ျခင္း
Operations – လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ား
Integration of FM with back-office systems – တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕ျခင္းမ႐ွိေသာ စနစ္မ်ား (back-office systems) ျဖင့္ FM အား ေပါင္းစပ္ျခင္း
Traditional facility management database process အစဥ္အလာအတိုင္း တည္ေဆာက္ေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ ေဒတာေဘ့စ္ လုပ္ငန္းစဥ္
Facility Retrofit – အေထာက္အပံ့ အသစ္ထပ္ထည့္ေသာစနစ္
Update of FM database – FM database အား update ျပဳလုပ္ျခင္း
Use of “as-built” drawings for retrofit – အသစ္ထပ္ထည့္ေသာစနစ္အတြက္ ကန္ထ႐ိုက္တာမွ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ထားသည့္ drawing (“as-built” drawing) အား အသံုးျပဳျခင္း
1-5 Years – ၁ႏွစ္မွ ၅ႏွစ္
Design and Construction – ဒီဇိုင္းႏွင့္ တည္ေဆာက္ျခင္း
20 Plus Years – ႏွစ္ ၂ဝ အထက္
Operations – လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္ျခင္း
Facility Lifecycle – တည္ေဆာက္မႈအဆင့္ဆင့္
Slope of line communicates effort to produce and maintain information – မ်ဥ္းေစာင္းမ်ားသည္ အခ်က္အလက္မ်ား ထုတ္ေပးျခင္းႏွင့္ ထိန္းသိမ္းျခင္းအတြက္ ႀကိဳးအားထုတ္မႈမ်ားကို အသိေပးပါသည္။

BIM ဖန္တီးေပးေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ၿပီး ပြင့္လင္းသည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္မႈ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေပၚေပါက္လာသည့္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈႏွင့္ ျပႆနာရပ္မ်ား စသည့္ အခက္အခဲအခ်ဳိ႕ကို BIM ေဆာင္႐ြက္ျခင္းတြင္ ေမွ်ာ္မွန္းႏုိင္ပါသည္။ BIM သို႔ ကူးေျပာင္းသည့္အခ်ိန္တြင္ အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းႏွင့္ ေလ့က်င့္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ားမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ ျပႆနာရပ္မ်ားျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ စာေရးသူ၏ အျမင္တြင္ BIM သည္ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ားထက္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားစြာကို ပိုမိုယူေဆာင္လာေပးေသာ နမူနာပံုစံေျပာင္းလဲျခင္း နည္းပညာတစ္ခုဟု ျမင္ပါသည္။ ယခင္က အေဆာက္အဦး ေဆာက္လုပ္ျခင္း ခင္းက်င္းျပသမႈမ်ားတြင္ ထူးျခားသည့္ အေျပာင္းအလဲကို ျမင္ေတြ႕ရသည္မွာ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ကံေကာင္းပါသည္။

ပံု ၄ – ယခင္က 3D ပံုစံငယ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ blog post တစ္ခုတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ Winter ACMV ႐ွိ BIM ပံုစံငယ္တစ္ခု

ကိုးကားစာရင္းမ်ား–

[1]C. Eastman, P. Teicholz, R. Sacks and G. Lee, BIM Handbook – A Guide to Building Information Modeling for Owners, Designers, Engineers, Contractors, and Facility Managers, 3rd ed. Hoboken: John Wiley & Sons, 2018.

[2]S. Kubba, Handbook of Green Building Design and Construction, 2nd Edition. Butterworth-Heinemann, 2016.

[3]”Digital Building Laboratory | Digital Building Lab”, Dbl.gatech.edu, 2019. [Online]. Available: https://dbl.gatech.edu/. [Accessed: 30- Jul- 2019].